Είναι η τραγωδία ενός ασήμαντου ανθρωπάκου, ενός γραφέα δημόσιας υπηρεσίας, που κατορθώνει, με αιματηρές οικονομίες, να αποκτήσει ένα καλό παλτό, που, όχι μόνο τον προστατεύει από το κρύο, αλλά του δίνει ξαφνικά κύρος και αποδοχή. Όμως, ένα βράδυ πέφτει θύμα ληστείας και χάνει το πολύτιμο παλτό του.

Στην προσπάθειά του να το ξαναβρεί, έρχεται αντιμέτωπος με ένα εφιαλτικό γραφειοκρατικό κατεστημένο. Ο κόσμος του «Παλτού» είναι ο αιώνιος κόσμος των υπαλλήλων, που υπηρετούν ένα μηχανισμό, που από τη φύση του είναι επινοημένος και φτιαγμένος να υποτάσσει, να αποβλακώνει. Δεν είναι απαραίτητα ο κρατικός μηχανισμός. Η ίδια λογική, της ισοπέδωσης της προσωπικότητας, υπάρχει σε κάθε επιχείρηση, που ζητάει από τους εργαζόμενους τα μέγιστα, ανταποδίνοντας τα ελάχιστα, που ξεζουμίζει, χωρίς έλεος, την ανθρώπινη ικμάδα, στο βωμό του κέρδους.

Το «Παλτό» είναι ένα από τα πλέον “βλάσφημα” έργα του Γκόγκολ, διαχρονικά επαναστατικό και διαχρονικά επίκαιρο.