Είναι από τα κορυφαία μυθιστορήματα του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία, με δεκάδες μεταφράσεις και άπειρες εκδόσεις σε κάθε χώρα του πλανήτη.

Στο μυθιστόρημα σκιαγραφείται ο δίκαιος, o απόλυτα καλός άνθρωπος. Ο ήρωας, ο πρίγκιπας Μίσκιν, αφοπλιστικά αθώος και ανιδιοτελής βρίσκεται μπλεγμένος σε γεγονότα και καταστάσεις που τον υπερβαίνουν. Όταν κληρονομεί μια μεγάλη περιουσία βρίσκεται αναπάντεχα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, αντιμέτωπος με την περιέργεια, το σαρκασμό και την υστεροβουλία των άλλων. Ο Μίσκιν είναι απλοϊκός στη σκέψη, ειλικρινής στη συμπεριφορά του απέναντι στους άλλους, απελπιστικά αφελής και συγχωρεί σχεδόν αμέσως όλους όσους προσπαθούν να τον βλάψουν ή να τον εμπλέξουν στα σχέδιά τους...

Στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα ο Ντοστογιέφσκι φαίνεται να δίνει και πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία. Μέσα από τον επιληπτικό Μίσκιν, ο συγγραφέας περιγράφει τη δική του επιληπτική εμπειρία, μιας αρρώστιας που τον ταλαιπωρούσε από τα νεανικά του ακόμη χρόνια. Επίσης, μέσω του Μίσκιν, καταθέτει την προσωπική του άποψη για τα γεγονότα που σημάδεψαν την τότε Ρωσία καθώς και για καταστάσεις της κοινωνικής και πολιτικής ζωής του καιρού του.

Ο «Ηλίθιος» του Ντοστογιέφσκι ολοκληρώθηκε το 1868, σε μια περίοδο όπου ο συγγραφέας είχε φύγει από τη Ρωσία, κυνηγημένος από τα χρέη και αποτελεί ένα πραγματικά συγγραφικό αριστούργημα το οποίο, όταν ο αναγνώστης διαβάσει, θα νιώσει κομμάτι της ιστορίας του, γοητευμένος και προβληματισμένος για τις πράξεις και την αθωότητα του “ηλίθιου” πρίγκηπα Μίσκιν...